Oud-Turkse skrif

Oud-Turkse skrif
Soort skryfstelsel   Alfabet
Tyd gebruik 8ste - 10de eeu
Rigting Regs na links
Tale Oud-Turks
Stelsels
Moederstelsels
ISO 15924 Orkh, 175
Unicode Old Turkic, U+10C00–U+10C4F
Nota
Hierdie bladsy kan fonetiese IFA-simbole of letters uit ander alfabette bevat
Portaal  Portaalicoon   Skryfstelsels
Inskripsie in Kirgisies met die Orchon-skrif.

Die Oud-Turkse skrif (ook bekend as die Göktürk-skrif of Orchon-skrif) is die alfabet wat die Göktürke en ander vroeë Turkse khanate in die 8ste tot 10de eeu gebruik het vir Oud-Turks.[1] Dit is hoofsaaklik deur die Arabiese skrif vervang ná die aanvaarding van Islam in Sentraal-Asië.

Die naam "Orchon" kom van die Orchon-vallei in Mongolië, waar vroeë 8ste-eeuse inskripsies in 1889 ontdek is.[2] Dié inskripsies is in 1893 deur die Deense filoloog Vilhelm Thomsen ontsyfer.

Die skrif is later deur die Oeigoerse Ryk gebruik. ’n Yenisei-variant is bekend uit 9de-eeuse Kirgisiese inskripsies.

Nog Turkse Nestoriaanse manuskripte wat dieselfde rune-agtige voorkoms[3] as die Oud-Turkse skrif het, is gevind veral in Turpan en Miran in China.[4][5][6]

Thomsen het die skrif as "Tukse runes" beskryf en dit word steeds soms runes genoem na aanleiding van die Germaanse runes, wat omstreeks dieselfde tyd gebruik is.

  1. Scharlipp, Wolfgang (2000). An Introduction to the Old Turkish Runic Inscriptions. Verlag auf dem Ruffel., Engelschoff
  2. Sinor, Denis (2002). "Old Turkic". History of Civilizations of Central Asia 4. Parys: Unesco Publishing. 331–333. 
  3. Georg Stadtmüller, Saeculum , Band 1, K. Alber Publishing, 1950, p.302
  4. Ural-Altaic Yearbooks, Volumes 42-43, O. Harrassowitz Publishing, 1970, p.180
  5. Volker Adam, Jens Peter Loud, Andrew White, Bibliography old Turkish Studies, Otto Harrassowitz Publishing, 2000, p.40
  6. University of Bonn. Department of Linguistics and Cultural Studies of Central Asia, Issue 37, VGH Wissenschaftsverlag GmbH Publishing, 2008, p.107

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search